Mogilno jest niew\u0105tpliwie jedn\u0105 z najstarszych osad wczesno\u015bredniowiecznej Polski. Gr\u00f3d Polan istnia\u0142 tu ju\u017c na prze\u0142omie VIII i IX w.
Opactwo benedyktyn\u00f3w w Mogilnie powsta\u0142o w XI w. Pierwsza udokumentowana informacja pochodzi z 1065 r., ale badania archeologiczne ka\u017c\u0105 przesun\u0105\u0107 czas powstania klasztoru na czasy panowania Kazimierza Odnowiciela \u2013 oko\u0142o 1050 r. Mnisi przybyli do Mogilna z Brauweiler ko\u0142o Kolonii.
Chocia\u017c ko\u015bci\u00f3\u0142 klasztorny przeznaczony by\u0142 dla mnich\u00f3w, podobnie jak bywa\u0142o to w innych opactwach benedykty\u0144skich, s\u0142u\u017cy\u0142 te\u017c okolicznej ludno\u015bci i by\u0142 o\u015brodkiem chrystianizacji dla okolicy. W XII w. z fundacji rycerza Zbyluta z rodu Pa\u0142uk\u00f3w zosta\u0142 zbudowany ko\u015bci\u00f3\u0142 \u015bw. Jakuba, przeznaczony dla spe\u0142niania funkcji parafialnych wobec osady przyklasztornej.
W 1419 r. arcybiskup gnie\u017anie\u0144ski Miko\u0142aj Tr\u0105ba, pierwszy kt\u00f3ry otrzyma\u0142 tytu\u0142 Prymasa Polski, za zgod\u0105 papie\u017ca Marcina V przy\u0142\u0105czy\u0142 parafi\u0119 do klasztoru. Nie oznacza\u0142o to jednak po\u0142\u0105czenie parafii i klasztoru w jedn\u0105 instytucj\u0119, lecz wprowadzenie tzw. patronatu: klasztor by\u0142 prawnym opiekunem parafii, opat formalnym proboszczem, kt\u00f3ry dla prowadzenia codziennego duszpasterstwa wyznacza\u0142 jednego z zakonnik\u00f3w klasztoru, wzgl\u0119dnie anga\u017cowa\u0142 do pracy w parafii ksi\u0119dza diecezjalnego, a w zamian pobiera\u0142 dochody p\u0142yn\u0105ce z parafii, kt\u00f3re stanowi\u0142y uzupe\u0142nienie dochod\u00f3w klasztornych.
Taki stan przetrwa\u0142 do kasaty klasztoru w 1833 r. i cho\u0107 benedyktyni zamieszkiwali klasztor, tam koncentruj\u0105c swe \u017cycie, jednak z uwagi na prawo patronatu byli obecni tak\u017ce w \u017cyciu parafialnym Mogilna.
Kasata klasztoru by\u0142a fragmentem wi\u0119kszej akcji w\u0142adz pruskich przeciwko zakonom. Prusacy widzieli w zakonnikach ostoj\u0119 polskiej kultury i polskich tradycji, co uwa\u017cali za jedn\u0105 z g\u0142\u00f3wnych przeszk\u00f3d w integracji Polak\u00f3w z reszt\u0105 spo\u0142ecze\u0144stwa pruskiego.
Religi\u0105 panuj\u0105c\u0105 w Prusach by\u0142 protestantyzm, klasztory wi\u0119c by\u0142y postrzegane przez w\u0142adze pruskie jako o\u015brodki umacniania katolicyzmu, mo\u017ce nawet maj\u0105ce w dogodnym momencie sta\u0107 si\u0119 miejscami organizowania zbrojnych wyst\u0105pie\u0144 na tle religijnym.
Nie bez znaczenia by\u0142y te\u017c racje maj\u0105tkowe, benedyktyni byli zakonem na og\u00f3\u0142 dobrze zaopatrzonym w ziemi\u0119 (folwarki), z kt\u00f3rej czerpali utrzymanie. Dobrze zagospodarowane przez zakonnik\u00f3w maj\u0105tki rzeczywi\u015bcie dostarcza\u0142y nie tylko \u015brodk\u00f3w na utrzymanie klasztoru, ale tak\u017ce na remonty ko\u015bcio\u0142\u00f3w, budow\u0119 i utrzymanie szk\u00f3\u0142 czy inne cele spo\u0142eczne. W\u0142adze pruskie liczy\u0142y, \u017ce przejmuj\u0105c maj\u0105tki klasztorne, wzbogac\u0105 skarb pa\u0144stwa.<\/p>\n\n\n\nngg_shortcode_0_placeholder\n\n\n\n\n\n\t\t\t\t