Kościół św. Witalisa
Kościół ufundowany został w 1330 roku przez biskupa Macieja z Gołańczy, rok po spaleniu miasta i katedry przez Krzyżaków. Biskup przed najazdem ratował się ucieczką do pobliskiego Brześcia Kujawskiego. Po zawarciu ugody polsko – krzyżackiej powrócił do zniszczonego Włocławka i przystąpił do odbudowy miasta. Prace przy katedrze wymagały wiele czasu, materiałów i wysiłku, dlatego do 1411 roku jej funkcje pełnił kościół św. Witalisa. Gdy gotycką katedrę konsekrowano, kościół św. Witalisa powiązano ze szpitalem przy przytułku pod tym samym wezwaniem.
U schyłku średniowiecza kościół św. Witalisa, pozbawiony początkowego znaczenia, popadł w zaniedbanie. Biskup włocławski Władysław Oporowski w 1449 roku wystosował pismo wzywające duchowieństwo i wiernych do ofiar na remont, nie wiadomo jednak czy przeprowadzono jakieś prace budowlane. Dopiero w 1535 roku kościół został odrestaurowany z fundacji kanoników kapituły katedralnej. Od 1569 roku znajdował się w użytkowaniu seminarium duchownego, choć nadal pozostawał otwarty dla włocławian. Nowa funkcja zapewniła budowli lepszą opiekę, mimo że seminarium, samo często borykało się z trudnościami finansowymi.
W 1717 roku została wzniesiona zakrystia przy północnej ścianie prezbiterium kościoła oraz wieżyczka na kalenicy. Kościół połączono z seminarium w 1843 roku. W czasie II wojny światowej zabytek pełnił rolę kaplicy dla żołnierzy niemieckich przebywających w szpitalu, na który zaadoptowano budynek seminarium.
Dzisiaj Caritas Diecezji Włocławskiej
Diecezja włocławska w ciągu wieków przeszła wiele przeobrażeń. Kiedyś jedna z ważniejszych w Polsce jej biskupi mieli np. prawo koronowania królów, a uposażenie było trzecie co do wielkości, obecnie jest jedną z mniejszych w Polsce.
Parafia Ewangelicko-Augsburska
Kościół Ewangelicko – Augsburski jest owocem Reformacji wittenberskiej. Czołowym jej przedstawicielem jest Marcin Luter.
Reformacja wittenberska szybko dotarła do Polski. Już w 1518 r. były tu znane tezy Lutra. Wkrótce powstały pierwsze ogniska Reformacji w Poznaniu i w Krakowie. Dowodem tego, że Reformacja czyniła postępy, jest edykt toruński Zygmunta Starego z 1520 r., skierowany przeciwko niej. Również synod rzymskokatolicki w Piotrkowie w roku 1520 wykazał zaniepokojenie jej rozwojem. W Krakowie pionierem Reformacji był Jakub z Iłży, a w Poznaniu Jan Seklucjan. Obydwaj zagrożeni przez dekrety królewskie musieli opuścić ojczyznę. Również Stanisław Rafajłowicz i Abraham Kulwieć, którzy podjęli akcję reformacyjną w Wilnie, byli zmuszeni do wyjazdu za granicę. Jan Seklucjan wydał w Królewcu przekład Konfesji Augsburskiej, katechizmu Lutra i przekład Nowego Testamentu. Są to dowody, że luteranizm miał w owym czasie w Polsce poważnych przedstawicieli, którzy pragnęli stworzyć dla niego właściwe podstawy i utorować mu drogę do narodu. W początkach panowania Zygmunta Augusta ukazał się edykt z 1550 r., który spowodował rozbicie zborów w Małopolsce. Dopiero od 1552 r., gdy szlachta wywalczyła dla siebie dorywczą wolność wyznania, ruch reformacyjny uzyskał możliwość rozwoju.
Jednak Reformacja wittenberska straciła już w tym okresie swój rozmach w Europie. Było to po interimie cesarskim w Rzeszy (1548) i po śmierci Lutra. Wprawdzie 1555 r. przedstawiono sejmowi Konfesję Panów Polskich, opartą na Konfesji Augsburskiej, ale luteranizm nie miał już wtedy siły zdobywczej. W latach pięćdziesiątych XVI w. przedstawiciele Reformacji w Polsce nawiązali kontakt z Genewą, a powrót Jana Łaskiego w 1556 r. utrwalił kalwiński kierunek Reformacji.
Sanktuarium i Klasztor Franciszkanów
Reformaci prowincji wielkopolskiej pw. św. Antoniego przybyli do Włocławka w 1625 r., zaproszeni przez bpa Andrzeja Lipskiego i osadzeni przy istniejącym kościele pw. Św. Stanisława, położonym nad Wisłą, w pobliżu katedry. Z powodu niebezpieczeństwa powodzi oraz szczupłości miejsca w roku 1644 przenieśli się do wybudowanego dla nich klasztoru i kościoła pw. Wszystkich Świętych. Zespół wzniesiono w latach 1639-1644 z fundacji mieszczan włocławskich Wojciecha i Doroty Romatowskich. Konsekracji kościoła dopełnił sufragan włocławski 1644 r.
W czasie kasaty 1864 r. klasztor uniknął likwidacji jako tzw. etatowy. W latach 1906-1907 klasztor obsadzono młodymi zakonnikami z Galicji, z czym wiązano próbę odrodzenia zakonu na ziemiach Królestwa Polskiego. Próba nie przyniosła pełnego rezultatu ze względu na niesprzyjające okoliczności zewnętrzne. W roku 1919 klasztor przyłączono do prowincji Matki Bożej Anielskiej.
W czasie II wojny światowej wszystkich zakonników aresztowano i wywieziono do obozu koncentracyjnego w Dachau. W kościele odprawiały się nabożeństwa dla Niemców. W roku 1945 zakonnicy ponownie objęli kościół i klasztor.
Zabytkowe budynki
Park imienia Henryka Sienkiewicza
Kościół św. Jana Chrzciciela
Nie wiadomo, kiedy powstała w tym miejscu pierwsza świątynia. Najprawdopodobniej powstała w czasie lokacji miasta, czyli w połowie XIII wieku. Choć wiadomo, że została wybudowana na niewielkim wzniesieniu nad brzegiem Wisły. Dopiero na przełomie XV i XVI wieku rozpoczęto budowę świątyni obecnej. Powstała z cegły w stylu gotyckim. A około roku 1538 świątynia była już na tyle ukształtowana, że została konsekrowana, czyli przeznaczona do użytku liturgicznego.
Poświęcona budowla była nieco mniejsza. Z czasem została powiększona przez wydłużenie nawy głównej. Zarówno od strony wejścia, gdyż w roku 1580 powstała wieża i znajdująca się pod nią kruchta, jak i od strony prezbiterium, które powstało w roku 1622. Do świątyni dobudowano też dwie kaplice po obu jej stronach. Pierwsza z nich, północna, powstała w roku 1565. Druga ufundowana przez archidiakona włocławskiego Sebastiana Grotkowskiego, wybudowana w roku 1635. W roku 1780 powstała mała wieżyczka na środku dachu świątyni, a wieża otrzymała dzisiejszy wygląd.
Świątynia była wielokrotnie zalewana wodami Wisły, dla zapobieżenia na przyszłość takiej sytuacji w pierwszej połowie XIX wieku powstały nadbrzeżne bulwary, które odsunęły nieco świątynię od brzegu rzeki.
Nadwiślańskie bulwary
Dodaj komentarz