Czołg lekki T-70
Czołg lekki produkcji radzieckiej z okresu II wojny światowej, trzeci wśród czołgów radzieckich biorących udział w wojnie pod względem liczby wyprodukowanych egzemplarzy po T-34 i T-26. Na jego zmodyfikowanym podwoziu skonstruowano działo samobieżne SU-76 i najliczniej produkowaną jego wersję rozwojową SU-76M. W momencie wdrażania produkcji seryjnej T-60 rozpoczęto prace nad jego modernizacją. Postanowiono przede wszystkim zmienić zespół napędowy, aby możliwe było wzmocnienie opancerzenia i uzbrojenia nowego czołgu. Powstał prototyp zespołu silnikowego GAZ-203, który tworzyły dwa połączone rzędowo silniki (jeden za drugim). Takie ułożenie silników wymusiło wydłużenie kadłuba i wzrost masy oraz spowodowało przeciążenie silnika. Dlatego też dodano po jednym kole jezdnym z każdej strony oraz pogrubiono drążki skrętne. Montaż prototypu czołgu oznaczonego fabrycznie GAZ-70 rozpoczęto w grudniu 1941 przebiegał bardzo wolno. Pierwszy prototyp ukończono 14 lutego 1942, a 6 dni później czołg przeszedł pierwsze próby. Pojazd wykazywał wiele problemów: niewygodną obsługę uzbrojenia, niedostateczną zdolność pokonywania śniegu oraz nieznaczne tylko wzmocnienie pancerza w stosunku do T-60. Konstruktor zobowiązał się do wprowadzenia zmian i usunięcia zgłaszanych problemów. 6 marca 1942 Stalin podpisał dekret, na mocy którego czołg pod oznaczeniem T-70 został przyjęty do uzbrojenia Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej.
Egzemplarz z kolekcji MBP został wyprodukowany w drugiej połowie roku 1942 lub na początku 1943.Nie jest znana jego historia wojenna. Po zakończeniu II wojny światowej w trakcie Akcji “Wisła” brał udział w walkach z sotniami UPA. Trafiony i spalony najprawdopodobniej podczas działań pod Jabłońską Górą.
Działo Sturmgeschutz IV – StuG IV
Niemieckie samobieżne, szturmowe działo pancerne z okresu II wojny światowej. Charakteryzowało się dobrymi warunkami trakcyjnymi, miało sprawdzone działo kalibru 75 mm oraz niską sylwetkę.
Początkowo jedynym typem działa szturmowego będącego na uzbrojeniu niemieckiej Panzerwaffe był StuG III produkowany na podwoziu czołgu średniego PzKpfw III. Udany chrzest bojowy sprawiły, że ten typ uzbrojenia został doceniony. W firmie Krupp złożono zamówienie w 1942 na opracowanie czołgu PzKpfw. IV Ausf. G, nowego działa szturmowego. W 1943 roku powstał prototyp działa szturmowego, w którym wykorzystano wspomniane podwozie czołgu PzKpfw. IV.
Wydobyty z rzeki, wyremontowany i dzisiaj prezentowany StuG IV należał do 2-go batalionu, 1-go Pułku Niszczycieli Czołgów z Dywizji Grenadierów Pancernych „Brandenburg”.
16-17 stycznia w rejonie Kutna odziały Korpusu „Großdeutschland” wraz z innymi niemieckimi jednostkami stawiały opór czołgom 1. Frontu Białoruskiego. Miażdżąca przewaga Rosjan zmusiła dowództwo Korpusu Grenadierów Pancernych do wycofania. Odwrót wojsk w kierunku południowo-zachodnim osłaniał Dywizja Grenadierów Pancernych „Brandenburg”. Jednostka wypełniła zadanie, okupione to zostało wielkimi stratami. Dziś wiemy, że przyczyną tak wielkich strat nie były tylko siły Sowieckie, braki paliwa ale i rzeka Rgilewka. W nocy z 18 na 19 stycznia 1945 r. od strony Kutna w kierunku Koła po linii kolejowej jechały dwa działa samobieżne Sturmgeschutz (StuG). W pewnym momencie jedno z nich utknęło. Trzeba było je porzucić, uszkodzając co się dało i zostawiono. Nasz StuG pojechał dalej, do rzeki Rgilewki. Tu, w momencie skrętu pod most kolejowy zatonął.
Jedyny na świecie kompletny, jeżdżący egzemplarz.
Transporter opancerzony Hanomag Sd.Kfz.251
Podstawowy półgąsienicowy transporter opancerzony armii niemieckiej w czasie II wojny światowej, na bazie którego budowano też liczne inne pojazdy bojowe. Budowany był w czterech modelach produkcyjnych, od A do D, oraz 23 podstawowych i wielu polowych wersjach, z których standardową i najliczniejszą stanowił transporter opancerzony mittlerer Schützenpanzerwagen Sd.Kfz. 251/1.
Lekkie działo samobieżne SU-76M
Radzieckie działo samobieżne SU-76 było najliczniejszym tego typu pojazdem w okresie II Wojny Światowej. Już po powstaniu, wóz nie imponował swoją siłą ognia, ani solidnym opancerzeniem, ale było ono bardzo proste w produkcji seryjnej, w obsłudze, niezawodne i często udzielało piechocie skutecznego wsparcia ogniowego. Choć działa samobieżne SU-76 ponosiły znaczne straty, to jednak ze względu na swoją dostępną masowość, stały się szybko jednym z podstawowych wzorów uzbrojenia, które zapewniły Związkowi radzieckiemu zwycięstwo w II Wojnie Światowej.
T-34 – czołg uniwersalny
Nie ulega raczej wątpliwości, że pojawienie się w lecie 1941 r. na froncie wschodnim sowieckiego czołgu T-34 stanowiło w pewnym sensie niemiłe zaskoczenie dla atakujących Niemców. Radziecki czołg średni T-34 do dziś wzbudza wiele kontrowersji. Dla niektórych był synonimem radzieckiej potęgi militarnej okresu II wojny światowe, dla innych bardzo prosty, a nawet prymitywny. Nie zmienia to faktu, że przeciwnicy Armii Czerwonej wykorzystywali zdobyczne T-34 na polu walki, robili tak Niemcy, Finowie i Węgrzy.
Sd.Kfz.6 – Sonderkraftfahrzeug 6
Półgąsienicowy ciągnik został zaprojektowany na początku 1934 r. przez firmę Büssing-NAG. Miał być przeznaczony do holowania lekkiej haubicy polowej kal. 105 mm oraz różnych przyczep Sd.Kfz.6 był produkowany w zakładach Daimler-Benz i Praga.
Prezentowany egzemplarz, pochodzi z ostatniej serii produkcyjnej oznaczonej jako bn9n. Jest to wersja „saperska”, która posiadała trzy rzędy siedzeń dla przewożonych żołnierzy. Pod koniec wojny pojazd został zdobyty przez radzieckich żołnierzy, służąc im do przewozu beczek z paliwem. Zatonął w starorzeczu Warty, obok Białobrzegu, niedaleko Pyzdr. Odnaleziony i wydobyty latem 2011 roku.
Jagdpanzer 38 potocznie znany jako Hetzer
Niemieckie działo pancerne z okresu II wojny światowej budowane na podwoziu czołgu PzKpfw 38 i czechosłowackiego LT vz. 38. Jagdpanzer 38 został opracowany w 1943 w zakładach BMM w Pradze, na zlecenie generała Heinza Guderiana. Od kwietnia 1944 produkowany seryjnie.
Od kwietnia 1944 do maju 1945 Niemcy wybudowali 2584 wozy, głównie w czeskich zakładach Škody. Jeden Hetzer z 743 Batalionu Niszczycieli Czołgów został 2 sierpnia 1944 zdobyty przez powstańców warszawskich i nazwany „Chwat”, jednakże nie został użyty w walce.
W 1945 zdobyczne i wyremontowane egzemplarze znajdowały się w uzbrojeniu polskiej 6 Dywizji Piechoty, w jej 5 samodzielnym dywizjonie artylerii samobieżnej jako 75 mm działa samobieżne T-38.
Do lat 50 dwudziestego wieku produkcję kontynuowała Czechosłowacja pod nazwą ST-1, pojazdy te służyła do lat 70, a w armii szwajcarskiej jako G-13 i stamtąd pochodzi większość zachowanych do dzisiaj egzemplarzy.
Działo samobieżne SU-85M
Sowieckie działo samobieżne – niszczyciel czołgów z okresu II wojny światowej oraz pierwszych lat Zimnej Wojny. Konstrukcja bazowała na wcześniejszym modelu SU-122, który z kolei został zbudowany na podwoziu czołgu T-34. Głównym zadaniem nowej konstrukcji było eliminowanie nowszych modeli czołgów niemieckich Panzerkampfwagen V Panther, Panzerkampfwagen VI Tiger.
Czołg ciężki IS-2
Nazwa czołgu IS-2 to skrót od imienia i nazwiska Józefa Stalina – Iosif Stalin. Produkcja ruszyła w XII 1943 r. Czołgi IS-2 były szczególnie przydatne w zwalczaniu rejonów umocnionych i fortyfikacji betonowych. W 1944 r. 71 czołgów otrzymały 4 i 5 Pułk Czołgów Ciężkich Wojska Polskiego. W dniu zakończenia wojny w uzbrojeniu WP pozostało 26 czołgów IS-2, które zostały przydzielone nowo formowanemu 7 Pułkowi Czołgów Ciężkich. Po wojnie zakupiono dla WP jeszcze 166 czołgów IS-2. 4 Pułk Czołgów Ciężkich brał udział w walkach o Kołobrzeg.
Czołg ciężki IS-3
Powstał częściowo w oparciu o konstrukcję czołgu IS-2, lecz wprowadzał całkowicie nowy kształt kadłuba i wieży. Czołg miał starannie zaprojektowany pancerz o znacznej odporności na ostrzał dział przeciwpancernych. Charakteryzował się dużym nachyleniem płyt pancernych sprzyjającym rykoszetowaniu pocisków i zwiększającym efektywną grubość pancerza.
Do jednostek bojowych czołgi typu IS-3 trafiły w czerwcu 1945. Do bojowego użycia nowych czołgów w czasie II wojny światowej nie doszło. Po wojnie stanowiły wyposażenie ciężkich dywizji pancernych. W działaniach bojowych radzieckie czołgi IS-3 wzięły udział jedynie podczas interwencji na Węgrzech w 1956, gdzie niektóre zostały zniszczone. Wycofano je z uzbrojenia dopiero na początku lat 90. XX wieku.
Ciężkie działo samobieżne ISU 122-S
Na wyposażeniu Wojska Polskiego od 1944 r. do początku lat 60-tych XX wieku. Pierwsze egzemplarze weszły do uzbrojenia w kwietniu 1944 r. Uznane za najbardziej uniwersalne działo pancerne II wojny światowej. Używane do niszczenia czołgów nieprzyjaciela, wsparcia własnej piechoty w natarciach, szturmowanie miast.
Ciężkie działo pancerne ISU-152
Zostało opracowane w 1943 roku jako następca SU-152, słynnego „Zwieroboja”, który uzyskał to miano po bitwie na Łuku Kurskim skutecznie zwalczając czołgi niemieckie. Zamiast podwozia czołgu ciężkiego KW, zastosowano węższe podwozie nowszego czołgu IS-2. Działa samobieżne ISU-152 weszły do uzbrojenia Armii Czerwonej w listopadzie 1943 roku. Organizowano je w samodzielne, ciężkie pułki artylerii samobieżnej liczące po 21 dział samobieżnych. Również Wojsko Polskie otrzymało w czasie II wojny światowej 10 takich pojazdów pancernych. 13 pułk artylerii samobieżnej używał 9 ISU-152 w Operacji Berlińskiej, jeden trafił do Zapasowego Pułku Czołgów. Dostawy kolejnych odbywały się także po wojnie, łącznie w polskiej służbie było ponad 100 ISU-152, których używano do lat 60-tych.
Dodaj komentarz